پمپ دیافراگمی

در حال حاضر، پمپ‌ها نقش پر‌رنگی را در صنایع مختلف ایفا می‌کنند. پمپ‌ دیافراگمی (AODD که مخفف عبارت Air Operated Double Diaphragm Pump) یکی از رایج‌ترین انواع پمپ‌ها و دارای توانایی مکشی بسیار بالا هستند. این پمپ‌ها، نوعی از پمپ‌های جا‌به‌جایی مثبت به‌شمار می‌روند. هوای فشرده نیرویی ایجاد می‌کند که با حرکت رفت‌ و‌ برگشتی دیافراگم، سیالات متراکم می‌شود. به‌طور کلی، پمپ‌های پنوماتیک شامل ۲ نوع دیافراگم یا لاستیک هستند. مجموع دیافراگم‌ها در این نوع پمپ‌ها، شامل دیافراگم‌های اولیه و ثانویه می باشد. نصب پمپ دیافراگمی بسیار ساده است؛ به‌طوری که، با کمک اتصالات پنوماتیک و اتصال شیلنگ هوای فشرده، پمپ فعال می‌شود.

پمپ های AODD از انواع تجهیزات پمپاژ کننده سیالات هستند که در موارد گوناگون کاربرد دارند. این پمپ ها خود به دسته بندی های مختلفی تقسیم می شوند و سیالات گوناگون را پمپاژ می کنند. ورودی این تجهیزات در قسمت پایین و خروجی آن ها در قسمت بالا قرار دارد.

 از طرف دیگر دارای یک شیر یک طرفه هستند. از جمله ویژگی های این پمپ ها  می توان به این اشاره کرد که برخلاف سایر پمپ ها مثل پمپ پیستونی هیدرولیک به هواگیری نیاز ندارند. با ما همراه باشید تا شما را با انواع مکانیسم راه اندازی و ویژگی ها و مشخصات فنی این پمپ ها آشنا کنیم.

پمپ دیافراگمی چیست ؟

این پمپ به نام پمپ غشایی و بادی شناخته می شود و از جمله پمپ جابجایی مثبت است. نحوه کار این تجهیزات ترکیبی از عملکرد رفت و برگشتی ترموپلاستیک و دیافراگم لاستیکی می باشد. این پمپ از هوای فشرده تحت عنوان منبع انرژی استفاده کرده و برای انتقال مایعاتی نظیر؛ مایعات چسبناک، دوغاب، رنگ، حلال، مواد نفتی، اسید، رزین، زرده تخم مرغ، آب کثیف، دوغاب ساینده، ماده شیمیایی خورنده، گریس ها، چسب ها، روغن ها، کرم ها و… استفاده می شود. انواع پمپ دیافراگمی شامل پمپ دیافراگمی بادی، دستی و الکتریکی می باشد.

بیشتر بخوانید: برای خرید شیلنگ پنوماتیک به چه نکاتی باید توجه کنیم؟

محور متصل، هوای فشرده را از محفظه ای به محفظه دیگر انتقال می دهد. در این صورت محفظه می تواند به صورت همزمان حرکت کند. حرکت رفت و برگشتی سبب انتقال مایعات از محفظه به لوله تخلیه می شود. این پمپ ها توانایی انتقال مایعات با ویسکوزیته بالا، متوسط و کم را دارند. به علاوه توانایی انتقال مواد شیمیایی نظیر اسید را نیز دارا هستند. در پمپ های دیافراگمی دریچه ای وجود دارد که وظیفه هدایت هوای فشرده بین دو طرف پمپ را به عهده دارد. با توجه به اینکه در این پمپ ها حرکت به صورت رفت و برگشتی می باشد جریان خروجی به صورت نوسانی بوده و در صورتی مه نیاز به جریان یکنواخت دارید می توانید از یک پالسیشن دمیر یا یک منبع انبساط استفاده کرد.

مشخصات فنی پمپ دیافراگمی

از جمله مشخصات فنی پمپ های دیافراگمی می توان به این اشاره کرد که از ویژگی بالابر مکش برخوردار هستند. برخی از پمپ ها نرخ جریان پایینی دارند و برخی دیگر با توجه به قطر کار و طول ضربه از نرخ جریان بالاتری برخوردار هستند. بنابراین می توانند دوغاب ها با حجم بالایی از مواد جامد نظیر شن را کنترل کنند. طراحی بدنه و پیکربندی این تجهیزات خاص است به همین دلیل می توانند با مواد شیمیایی نظیر اسید تهاجمی برخورد کنند‌. همچنین مناسب محلول های خورنده و ساینده هستند.

از طرف دیگر قطعات داخلی پمپ در داخل روغن معلق هستند و این مورد سبب افزایش طول عمر پمپ شده است. این پمپ ها از ویژگی‌ عملکرد خشک برخوردار هستند و می توانند مایعات چسبناک را تحمل کنند. به علاوه عملکرد قابل توجهی دارند و در بیشتر موارد کارآمد می باشند.

 

نحوه عملکرد پمپ های دیافراگمی

در ویدیو زیر مراحل دمونتاژ پمپ های دیافراگمی 2 اینچی بدنه پلاستیک را نشان داده ایم:

 به طور کلی عملکرد پمپ های دیافراگمی بر اساس بهره مندی از هوای فشرده می باشد. در این تجهیزات دو غشای انعطاف پذیر وجود دارند که به طور مکرر به جلو و عقب حرکت می کنند، در این صورت سبب پمپاژ سیالات در داخل و خارج از محفظه می شوند.

 این حرکت، محفظه ای موقت ایجاد کرده و سیال را از طریق پمپ می مکد. در فرایند خروج سیال، دیافراگم شماره یک، ضربه فشاری ایجاد کرده و همزمان دیافراگم شماره دو مکش می کند. هوای موجود در پشت دیافراگم شماره دو سبب فشار اتمسفر شده و در نهایت سیال به سمت مکش فشار داده می شود.

در ادامه مایع به داخل محفظه جریان پیدا می کند. دریچه هوا، هوا را از دیافراگم شماره ۱ به دیافراگم شماره ۲ منتقل می کند. هوای فشرده با دور کردن دیافراگم شماره ۲ از بلوک مرکزی سبب کشیده شدن دیافراگم شماره یک به سمت بلوک مرکزی می شود. پس از اتمام ضربه مجدد هوا به پشت دیافراگم شماره یک هدایت می شود.

اجزای تشکیل دهنده پمپ دیافراگمی

پمپ های دیافراگمی از یک ورودی و یک خروجی تشکیل شه که خروجی می تواند در میانه یا قسمت پایینی پمپ باشد. پمپ های دیافراکمی برای انتقال یک ماده ساخته شده اند اما در بعضی موارد به صورت سفارشی یا دو ورودی و دو خروجی ساخته می شوند که می تواند 2 ماده را جا به جا کند که در این صورت دبی خروجی نصف دبی کل است. پمپ های دیافراگمی با توجه به تصویر بالا از اجزای زیر تشکیل شده اند:

1. شیرهای توپی یا گلوله ها
2. محفظه تراکم سیال
3. دیافراگم اولیه (قسمت در تماس با سیال)
4. دیافراگم ثانویه (قسمت در تماس با هوا)
5. ورودی پمپ دیافراگمی
6. خروجی پمپ دیافراگمی
7. مبدل هوای فشرده

ویژگی پمپ های دیافراگمی

در این پمپ ها بین میزان هوای مصرفی با دبی و خروجی پمپ رابطه ای وجود دارد. برای مثال در صورت پایین بودن دبی خروجی میزان هوای مصرفی نیز پایین است و در صورت بالا بودن میزان هوای مصرفی، دبی در حداکثر می باشد. در این پمپ ها اسپول شیرهای پیلوت  حرکت می کنند و دلیل آن تغییر فشار ناشی از حرکت دیافراگم است.

در نتیجه با تخلیه و تغییر مکش انتقال انجام می گیرد. بنابراین در صورت جمع شدن مواد خارجی در شیر پیلوت ، عملکرد پمپ مختل شده و فرایند مکش یا تخلیه امکان پذیر نخواهد بود. لازم است شیرهای پیلوت  در شرایط مناسبی قرار گیرند. به طور کلی عملکرد این تجهیزات به شیر پیلوت  بستگی دارد. وجود ویژگی های متعدد در این تجهیزات سبب شده تا بتوان در تمامی بازه ها از جریان خروجی پمپ استفاده کرد. عملکرد شیرهای پیلوت  در عملکرد کلی پمپ تاثیر گذار است به این دلیل آب بندی شیر چک بسیار مهم تلقی می شود. در غیر این صورت تخلیه پمپ به طور کامل متوقف می شود.

همچنین از جمله خصوصیت های این پمپ ها می توان به بازدهی بالا، قیمت مناسب و کاربری آسان اشاره کرد.

جنس پمپ های دیافراگمی

حنس بدنه و دیافراگم در این پمپ ها را با توجه به نوع و دمای سیال پمپ شونده انتخاب می شود.در جدول زیر انواع جنس بدنه و دیافراگم این پمپ ها بررسی شده است.

جنس دیافراگم پمپ دیافراگمی	جنس بدنه پمپ دیافراگمی
هایترل Hytrel	پلی پروپیلن PP
وایتون Viton	استنلس استیل SS
اتیلن پروپیلن دی ان مونومر EPDM	آلومینیوم Al
نئوپرن Neoprene	پلی وینیلیدین فلوراید PVDF
سنتوپرن Santoorene
تفلون PTFE

مزایای پمپ دیافراگمی

پمپ‌های دیافراگمی، با‌توجه به استاندارد‌های جهانی تولید می‌شوند؛ در این جا به بررسی مزایای این پمپ ها می پردازیم:

• یکی از مهم‌ترین مزایا این پمپ‌ها، امکان استفاده از آن‌ها در محیط‌های مختلف است. از ‌آن‌جایی که، از نیروی هوای فشرده به‌عنوان محرک استفاده می‌شود، می‌توان از این تجهیزات در محیط‌هایی با قابلیت انفجار و اشتعال بهره گرفت.
• نکته قابل‌توجه این است که می‌توان از نوع بادی آن‌ها در حالت‌های گوناگون استفاده کرد. این حالت‌ها شامل خارج از سیال و داخل سیال می‌شود. البته، به کارگیری آن‌ها در داخل سیال به‌صورت مستغرق امکان‌پذیر است.
• یکی‌دیگر از مزایا پمپ دیافراگمی، عدم ایجاد نشتی در آن‌ها است. نشتی هنگامی رخ می‌دهد که هر ۲ دیافراگم سوراخ شود؛ از‌این‌رو، شما می‌توانید با اطمینان‌خاطر از آن‌ها استفاده کنید.
• روش طراحی و تولید این پمپ‌ها به‌گونه‌ای است که امکان بهره‌مندی از آن‌ها برای انواع سیالات وجود دارد. این نوع پمپ می‌تواند تمام سیالات را به بهترین شکل پمپاژ کند.
• امکان جا‌به‌جایی و انتقال این پمپ‌ها وجود دارد. شما می‌توانید در‌ صورت نیاز، این پمپ‌ها را جا‌به‌جا کنید.
• بدون‌شک، قدرت بالا و راندمان مناسب یکی از مهم‌ترین فاکتور‌ها برای انتخاب پمپ دیافراگمی است. از مزایا استفاده از این پمپ‌ها، راندمان و قدرت بالا است.
• کارکرد این نوع پمپ، بدون تولید حرارت است؛ بنابراین، می‌توانید آن را در محیط‌های بسته نیز نصب کنید.

تعمیر و نگهداری پمپ های دیافراگمی

پمپ‌های دیافراگمی از بهترین انواع پمپ‌ها به‌شمار می‌روند. با این حال، نیازمند نگهداری و تعمیر هستند. توصیه می‌شود تا تمام قطعات و بخش‌های مختلف آن‌ها را به‌صورت دوره‌ای بررسی کنید. با این کار، می‌توانید مشکلات ایجاد شده را سریع‌تر مشاهده کرده و برای تعمیر آن‌ها اقدام کنید.

• یکی از نکات مهم و کاربردی در تعمیر و نگهداری از پمپ دیافراگمی، بررسی اتصالات است. توصیه می‌شود به‌منظور پیشگیری از نشتی، اتصالات پمپ را به‌صورت متعدد بررسی کنید.
• دیافراگم‌ها به‌طور معمول، بسیار آسیب‌پذیر و حساس هستند‌؛ از‌این‌رو، برخورد مستقیم اشتعالات می‌تواند آسیب‌های جدی را به آن‌ها وارد کند. پس باید این قطعات را نیز به‌صورت منظم مورد‌بررسی قرار دهید.
• بدون‌شک، عملکرد خشک پمپ دیافراگمی یکی از مزیت‌های این پمپ‌ها به‌شمار می‌رود. نکته قابل‌توجهی که وجود دارد، آن است که این نوع عملکرد می‌تواند در طولانی مدت مشکلاتی را ایجاد کند؛ به‌طوری که، قطعات پمپ ساییده می‌شود.
• توصیه می‌شود پس از هر‌ بار استفاده، محفظه داخلی پمپ‌ها را شستشو دهید. این کار باعث می‌شود تا اثرات تخریب‌کننده سیالات قدیمی‌تر، خنثی شود. حتی در‌ صورت نیاز می‌توانید از فرآیند استریل نیز کمک بگیرید. البته این فرآیند باید با‌توجه به شرایط پمپ انجام شود.

تعمیر پمپ های دیافراگمی نیازمند توجه و دقت بالا است. همچنین، تعمیر این تجهیزات باید به‌صورت اصولی و دقیق انجام شود. اگر با مشکلی در عملکرد این پمپ‌ها مواجه شدید، بهتر است تا تعمیر آن‌ها را به افراد مجرب واگذار کنید. این افراد به‌دلیل داشتن اطلاعات و آگاه بودن درباره نحوه عملکرد پمپ‌ها، می‌توانند آن‌ها را به بهترین شکل تعمیر کنند.

نصب پمپ دیافراگمی

پمپ ‌های دیافراگمی در گروه پمپ ‌های جابجایی مثبت قرار دارند و برای برخی از عملکردهای خاص به کار گرفته می ‌شوند. در داخل این گونه از شیرها قطعه ‌ای متحرک به نام دیافراگم وجود دارد که با حرکت رفت و برگشتی آن، فشار لازم برای انتقال سیالات به وجود می‌ آید. بعضی از انواع مختلف پمپ ‌های دیافراگمی در مدل‌ های دستی، پنوماتیکی و برقی تولید شده و دارای خصوصیت خود مکشی نیز می‌ باشند.

روش نصب پمپ ‌های دیافراگمی به دلیل ساختار متفاوت آنها با پمپ ‌های چرخشی متفاوت است؛ هر چند نصب این گونه پمپ‌ ها کار نسبتاً ساده ای است اما نیاز به هوای فشرده دارد و برخی نکات فنی باید با دقت رعایت شود که در ادامه مطلب به بررسی این موارد خواهیم پرداخت.

ملاحظات فنی برای نصب پمپ دیافراگمی

همانگونه که گفته شد، برای نصب پمپ ‌های دیافراگمی توجه به برخی نکات فنی از اهمیت خاصی برخوردار است که در ادامه به بررسی مهمترین این نکات می ‌پردازیم؛

به منظور عملکرد بهینه این گونه پمپ ‌ها، نیاز به توزیع مناسب هوای فشرده از طریق شیر کنترل است و به همین جهت باید هوای فشرده توسط کمپرسور باد تولید شده و با فشار مناسب به پمپ دیافراگمی منتقل شود.

همچنین  نصب یک شیر قطع و وصل اصلی در مسیر انتقال هوای فشرده به پمپ پنوماتیک نیز ضروری می‌ باشد تا در مواقع لزوم بتوانیم به سرعت، هوای فشرده پمپ را قطع نماییم. علاوه بر آن، این شیر باید مجهز به یک رگلاتور تنظیم فشار نیز باشد. نصب رگلاتور تاثیر بسیار زیادی در کنترل سرعت و قدرت این پمپ ها دارد.

نکته دیگری که در نصب پمپ های دیافراگمی باید به آن توجه شود، وجود رطوبت یا ناخالصی در هوایی است که از طریق کمپرسور وارد پمپ خواهد شد. هرچند کمپرسورها خود دارای فیلتر می ‌باشند اما چنانچه شیر کنترل پمپ دیافراگمی به رطوبت یا روغن حساس است، باید قبل از ورود هوا به آن از فیلترهای مخصوص استفاده شود.

ملاحظات فنی نصب سمت خروجی پمپ دیافراگمی

توجه به برخی نکات فنی در سمت خروجی پمپ دیافراگمی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است؛ برخی از این نکات عبارتند از:

• ضرورت نصب فشارسنج و یک خط تخلیه مجهز به یک شیر فشارشکن در خروجی پمپ دیافراگمی؛ این کار موجب می‌شود تا در مواقعی که فشار خط بیش از حد زیاد شده است، امکان تخلیه فشار پمپ وجود داشته باشد.
• در ورودی و خروجی پمپ‌ های دیافراگمی باید قطعه ای به نام لرزه‌گیر نصب شود تا از سرایت لرزش ناشی از فعالیت پمپ به دیگر خطوط توزیع سیال جلوگیری نماید.

قطعات فنی مورد نیاز در نصب پمپ های دیافراگمی

به منظور نصب پمپ های دیافراگمی در مدار به برخی وسایل و تجهیزات نیاز است که از جمله مهمترین آنها عبارتند از:

• شیر قطع و وصل سیال در سمت ورودی و خروجی پمپ
• گیج فشار برای نصب‌ در ورودی و خروجی پمپ های دیافراگمی
• لرزه‌گیر
• پالسیشن دمپر برای میرا سازی ضربات رفت و برگشتی در سمت خروجی پمپ
• درایو برای خشک کردن هوای ورودی به پمپ های دیافراگمی
• رگلاتور به ‌همراه فیلتر برای تنظیم فشار هوای ورودی به پمپ
• روان‌ کننده که عملیات روغن زنی هوا به منظور عملکرد بهتر شیر کنترل به کار می رود.

مراحل و روش نصب پمپ دیافراگمی

برای نصب پمپ به صورت کاملاً ثابت در مرحله اول نیاز به یک پایه محکم داریم که بهتر است از جنس بتن باشد. در مرحله بعد تمامی اتصالات ورودی خروجی و هوای فشرده پمپ را  طبق مراحلی که گفته می‌شود نصب می ‌نماییم:

ابتدا اتصالات ورودی و خروجی پمپ نصب می‌شوند و این کار با نصب شیرهای قطع و وصل، گیج‌ های فشارسنج و لرزه‌گیرها در هر دو طرف ورودی و خروجی پمپ شروع می‌شود.

در مرحله بعد به منظور استقرار پالسیشن دامپر باید در سمت خروجی پمپ یک سه راهی نصب شود؛

همچنین در مسیر هوای فشرده ای که وارد پمپ می شود باید از قطعاتی مانند واحد مراقبت پنوماتیک و درایر خشک کن استفاده شود.

نکات مهم در هنگام نصب پمپ های دیافراگمی

در حین مراحل راه اندازی و نصب یک پمپ دیافراگمی توجه به نکات زیر برای حفظ عملکرد صحیح سیستم ضروری است:

• نصب پمپ حتما باید بر روی پایه با استحکام بالا باشد تا میزان لرزش به حداقل برسد.
• قطر پمپ با قطر لوله های ورودی و همچنین لوله مکش باید یکسان باشد، تنها در سمت خروجی در برخی شرایط می توان لوله های با قطر کمتر را نصب کرد.
• طول لوله مکش نباید از 5 متر بیشتر باشد.
• استفاده از رگلاتور تنظیم فشار در نصب این گونه پمپ ها ضروری است.
• سرعت رفت ‌و برگشت دیافراگم‌ در دقیقه بین ۶۰ الی ۷۰ تنظیم شود. این کار با تنظیم شیر کنترل فشار پمپ امکان پذیر می باشد.
• پیش از نصب پمپ دیافراگمی باید مسیر تامین هوای فشرده را تهیه کرده باشید تا بتوانید از شرایط عملیاتی این پمپ ها در مدار استفاده نمایید. برای تامین این هوای فشرده به کمپرسور نیاز دارید و در صورت نبود آن می توان از پمپ های دیافراگمی برقی نیز استفاده نمود.

راه اندازهای پمپ دیافراگمی

پمپ دیافراگمی راه های مختلفی برای راه اندازی دارد در اینجا به انواع راه انداز پمپ های دیافراگمی اشاره خواهیم کرد:

پمپ های دیافراگمی الکتریکی Electrical

پمپ های دیافراگمی با راه اندازی های گوناگونی نظیر پمپ دیافراگمی الکتریکی ساخته می شوند. به طور کلی پمپ دیافراگمی در انواع دستی، بادی و الکتریکی وجود دارد که هر کدام مکانیسم راه اندازی متفاوتی دارند و با توجه به نوع سیال مورد استفاده قرار می گیرند.

پمپ دیافراگمی دستی Manual

پمپ های دیافراگمی دستی برای پمپاژ دستی استفاده می‌ شود. این پمپ ها با توجه به مکانیسم راه اندازی با سایر پمپ های بادی و الکتریکی تفاوت دارند. پمپ های دیافراگمی دستی در برابر خوردگی مقاوم بوده و بدون نشتی هستند.

پمپ های دیافراگمی بادی Pneumatic

پمپ های دیافراگمی بادی طراحی منحصر به فردی دارند و در سایزهای مختلف تولید شده اند.

راه انداز هوای فشرده Pneumatic (بادی)

راه اندازی هوای فشرده از دیگر مکانیسم های راه اندازی پمپ های دیافراگمی است که کاربرد بسیار بالایی دارد.

خرید پمپ دیافراگمی

پمپ های دیافراگمی در انواع مختلفی وجود دارند و با توجه به مکانیسم راه اندازی به دسته های مختلفی تقسیم می شوند. این تجهیزات با توجه به نوع سیال، مورد استفاده قرار می گیرند. در نتیجه برای تهیه این پمپ ها باید به نوع سیال توجه کنید. امروزه انواع پمپ دیافراگمی در بازار موجود هستند اما آن چیزی که اهمیت دارد کیفیت و خدمات پس از فروش است.

 پمپ های دیافراگمی باید با متریال عالی و مقاوم در برابر خوردگی تولید شوند. به طور کلی در هنگام خرید تجهیزات این چنینی مثل جک پنوماتیک، پمپ های دیافراگمی و دیگر قطعات هیدرولیکی و پنوماتیکی بهتر است به مشخصات فنی پمپ توجه داشته باشید. محصولاتی را خریداری کنید که علاوه بر داشتن کیفیت، هزینه تعمیر و نگهداری کمی داشته باشند. هنگام انتخاب بهترین پمپ موارد ذکر شده را مدنظر قرار دهید تا اطمینان حاصل کنید، پمپ عملکرد و بازدهی لازم را دارد.

جمع بندی

در این مطلب در مورد پمپ دیافراگمی و ویژگی ها و کاربرد آن بحث کرده و اطلاعاتی در اختیارتان قرار دادیم. با توجه به آنچه که گفته شد این تجهیزات از جمله پمپ های جابجایی مثبت هستند که برای انتقال و پمپاژ سیالات خورنده و جامد مورد استفاده قرار می گیرند.

این پمپ ها دارای هزینه نگهداری و تعمیر پایینی هستند. حرکت سیال توسط دریچه هوا با رفت و برگشت دیافراگم های یک و دو انجام می شود. در سایت پاسکال استور انواع پمپ های دیافراگمی، پمپ دنده ای و انواع پمپ های هیدرولیک عرضه شده اند. می توانید برای استعلام قیمت و مشخصات پمپ به این سایت مراجعه کنید.

شرکت بازرگانی و مهندسی آراز فخر آذر

سوالات متداول

پمپ دیافراگمی چیست؟

پمپ های دیافراگمی یک پمپ جابجایی مثبت با ورودی در سمت پایین و خروجی در سمت بالا است، که به شیر یکطرفه مجهز می باشد.این پمپ ها از انواع پمپ های پمپاژ کننده سیالات هستند.برای اطلاع از انواع قیمت شیر پنوماتیک به محصولات مرتبط با آن در پاسکال استور مراجعه نمایید.

انواع پمپ های دیافراگمی به چند دسته تقسیم می شود؟

پمپ دستی، پمپ بادی، پمپ فشرده و پمپ دیافراگمی الکتریکی از انواع پمپ های دیافراگمی هستند.دیگر پمپ های هیدرولیک شامل پمپ دنده ای و پمپ های پیستونی را نیز می توانید از پاشکال استور خریداری نمایید.