پنوماتیک یکی از انواع انرژی‌ها محسوب می‌شود. این انرژی که تلفظ صحیح آن نیوماتیکس است، به یکی از جنبه‌های علم فیزیک و مهندسی اشاره دارد. این انرژی نوعی توان اثبات شده محسوب می‌شود که انسان با کمک آن، در حال توسعه صنایع مختلف است. در‌حال‌حاضر کارخانه‌ها و کارگاه‌های بسیاری هستند که از این سیستم استفاده می‌کنند؛ سیستم های پنوماتیک از اجزای محتلفی شامل جک پنوماتیک، فیلتر پنوماتیک و … تشکیل شده است، به‌طوریکه کاربرد گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد و در نبود آن، احتمال توقف فعالیت این صنایع وجود خواهد داشت. با این‌وجود نمی‌توان از معایب سیستم پنوماتیک، چشم‌پوشی کرد.
سیستم پنوماتیک چیست؟
پنوما در زبان یونانی، به معنی تنفس باد است. پنوماتیک هم علمی است که در مورد حرکات هوا صحبت می‌کند. این علم، به‌عنوان یک انرژی کم‌خطر، ارزان و بسیار تمیز مشهور است. از‌این‌رو کاربرد گسترده‌ای در زمینه‌های مختلف دارد. با گذشت زمان و پیشرفت دنیا، هیدرولیک و علم الکترونیک نیز با پیشرفت مواجه شد.
به‌دنبال این پیشرفت‌ها، سیستم‌های کنترل به سیستم‌هایی همچون نیوماتیکس تبدیل شدند. به‌طور معمول از این انرژی زمانی استفاده می‌شود که نیروی کم و سرعت بالا موردنیاز باشد. در‌حالت‌کلی این سیستم را فناوری هوای فشرده می‌شناسند اما در برخی از مواقع هم نوعی سیستم کنترل خودکار محسوب می‌شود.
گاز فشرده به ۲ صورت هوای خشک و غیر‌خشک وجود دارد و به‌منظور شروع یا توقف یک فعالیت استفاده می‌شود. یکی از معایب سیستم پنوماتیک در گذشته این بود که امکان استفاده از آن در زمینه‌های مختلف وجود نداشت؛ اما امروزه کاربرد‌های آن بسیار گسترده‌تر شده است.
مزایا سیستم های پنوماتیکی
بدون‌شک استفاده از سیستم پنوماتیک، مزایای زیادی به‌دنبال دارد. از‌این‌رو از آن در صنایع مختلف استفاده می‌شود و به یکی از بهترین گزینه‌ها تبدیل شده است. دلیل این امر ویژگی‌ها و قابلیت‌هایی است که این سیستم با‌گذشت زمان به‌دست آورد.
مقرون‌به‌صرفه
یکی از مهم‌ترین عوامل برای فعالیت سیستم پنوماتیک، هوا است. از‌آن‌جایی که کره زمین هوای زیادی دارد، بنابراین نیازی به پرداخت هزینه برای گرفتن هوای بیشتر نیست. شما می‌توانید به‌صورت رایگان این ماده اولیه را تهیه، جمع‌آوری و ذخیره کنید. از‌سوی دیگر نیازی نیست تا نگران خراب شدن یا فاسد شدن این ماده باشید که از ویژگی‌های این ماده محسوب می‌شود.
تجدید‌پذیر
شاید به‌نظر برسد که استفاده از هوا به عنوان ماده اولیه، یکی از معایب سیستم پنوماتیک است. اما اینطور نیست؛ زیرا این سیستم هوا را پس از استفاده آزاد می‌کند. نیوماتیکس به‌هیچ‌عنوان محیط زندگی و فضای پیرامون شما را آلوده نمی‌کند.
طراحی ساده و کاربردی
یکی از مهم‌ترین مزیت‌های این سیستم، طراحی ساده و کاربردی بودن آن‌ها است. این محصول برخلاف سایر محصولات تولیدی، بسیار ساده طراحی شده است. از‌این‌رو امکان نصب و اجرای آن توسط همه افراد وجود دارد. برای نصب آن فقط کافی است نکات ایمنی را رعایت کنید.
سازگاری بالا با محیط‌زیست
این محصول با محیط‌زیست بسیار سازگار است و آسیبی به آن وارد نمی‌کند؛ زیرا به‌گونه‌ای طراحی شده که آلودگی تولید نمی‌کند. نکته قابل‌توجه این است که پس از آزاد کردن هوای استفاده شده، هیچ‌گونه گرد‌و‌غبار و آلودگی در آن دیده نمی‌شود.
ایمنی بالا
کار کردن با این محصول بسیار ایمن است و آسیبی به افراد وارد نمی‌کند؛ علاوه‌برآن، مقاومت آن‌ها در برابر حرارت بسیار بالا است. به‌طوریکه اگر در معرض دمای بسیار زیاد قرار بگیرند، دچار آتش‌سوزی نمی‌شوند.
معایب سیستم پنوماتیک
این سیستم در کنار تمام مزایا، معایبی هم در نحوه کار خود دارد. معایب سیستم پنوماتیک باید مورد‌توجه قرار بگیرند؛ اما نکته قابل‌توجه این است که امکان بر‌طرف کردن برخی از آن‌ها وجود دارد.
کاهش دقت
در برخی از مواقع، می‌توان کاهش دقت را در عملکرد این محصول مشاهده کرد. البته این کاهش دقت رابطه مستقیمی با کاهش هوا و فشار دارد. این امر بر روی عملکرد قطعات، تاثیر می‌گذارد و موجب کاهش راندمان و کیفیت خروجی می‌شود؛ اما در صورت مناسب بودن فشار و هوا، دقت دستگاه در بالا‌ترین حد خود قرار می‌گیرد.
محدودیت در تحمل بار
پنوماتیک توانایی تحمل بار‌های سنگین را ندارد و ظرفیت آن محدود است. این مورد باعث شده تا نقد‌های زیادی به عملکرد آن وارد شود؛ بنابراین اگر صنعتی نیازمند ظرفیت‌های بالا باشد، این محصول گزینه مناسبی برای آن نیست.
تغییر سرعت
در برخی از مواقع، سرعت این محصول به‌صورت یکنواخت می‌شود. هنگامیکه فشار هوا کاهش پیدا کند، سرعت پیستون‌ها و عملکرد قطعات دیگر نیز کاهش می‌یابد. نکته قابل‌توجه این است که کم و زیاد شدن فشار هوا می‌تواند فشار زیادی را به پیستون‌ها وارد کند؛ بنابراین، امکان خراب شدن دستگاه وجود دارد. از‌این‌رو این مورد یکی از بزرگ‌ترین معایب سیستم پنوماتیک محسوب می‌شود.
تولید صدای بسیار زیاد
این مورد هم یکی‌دیگر از مهم‌ترین معایب سیستم پنوماتیک است. در برخی از مواقع، این محصول صدا‌های بلندی تولید می‌کند که این صدا‌ها همانند صدای انفجار هستند. البته امروزه روش‌های مختلفی برای کاهش این صدا‌ها ایجاد شده است؛ اما در‌حالت‌کلی صدای این محصول به‌ویژه در هنگام آزاد کردن هوا، بسیار زیاد است.
ایجاد هزینه‌های سنگین
از‌آن‌جایی‌که این سیستم ظرفیت بالایی ندارد، ممکن است هزینه‌های زیادی را ایجاد کند. برای اینکه بتوان فشار هوا را قوی‌تر کرد، باید از تجهیزات بیشتری استفاده شود. تهیه این تجهیزات باید با پرداخت هزینه‌های سنگین انجام شود.
اجزای یک سیستم پنوماتیک چیست؟
لازمه یک سیستم پنوماتیکی، اجزای مختلفی هستند که با قرار گرفتن در کنار یک‌دیگر یک مجموعه ایجاد می‌کنند. اولین چیزی که برای این سیستم نیاز داریم، کمپرسور و سیلندر هوا است. محرک، جزء بعدی این سیستم به‌شمار می‌رود که موجب باز و بسته شدن شیر‌ها و سوپاپ‌ها می‌شود.
آخرین جزء این سیستم، موتور است که در هنگام فعالیت سیلندر، مورد‌استفاده قرار می‌گیرد. نکته قابل توجه این است که در صورت آسیب به هر یک از این اجزا، قطعات دیگر نمی‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند. این مورد از معایب سیستم پنوماتیک محسوب می‌شود.
سیلندرها
سیستم پنوماتیک، با تبدیل نیرو به انرژی پتانسیل فعالیت می‌کند. سپس این انرژی پتانسیل با‌کمک سیلندر به انرژی جنبشی تبدیل می‌شود. به‌طور معمول تبدیل انرژی از‌طریق پیستون و شاتون انجام می‌شود. محور حرکت پیستون شامل خط‌هایی است که به سمت بالا و پایین یا چپ و راست کشیده می‌شوند.
در جک پنوماتیک که در این سیستم وجود دارند، هوای فشرده پیستون را تنها به یک سمت می‌کشد. پس از اتمام حرکت پیستون، در‌اثر خروج هوا خلاء ایجاد می‌شود. خلاء ایجاد شده با‌کمک یک فنر، پیستون را به‌جای اول خود بر‌می‌میگرداند.
شیر‌ها
از دیگر اجزای سیستم پنوماتیک، می‌توان به انواع شیر پنوماتیک اشاره کرد. از این قطعات برای کنترل فشار هوا استفاده می‌شود. برای شروع فعالیت سیستم، از شیر‌های شروع آرام بهره گرفته می‌شود. همچنین از دیگر شیر‌ها می‌توان به شیر خاموش و روشن، خروجی، ایمنی و شیر هوا اشاره کرد.
اتصالات
یکی از معایب سیستم پنوماتیک، این است که اجزای مختلف آن تحت فشار هوا هستند. از‌این‌رو اجزای آن با کمک اتصالات پنوماتیک به یک‌دیگر متصل می‌شوند. برای متصل کردن آن‌ها باید از آب‌بند‌ها و اورینگ‌های مناسب استفاده شود.
دیگر اجزای این سیستم شامل لوله‌ها و شلنگ‌ها، بخش خلاء، تهیه و آماده‌سازی هوا و کاهنده صدا می‌شود. هر‌کدام از این موارد در تکمیل سیستم نقش پر‌رنگی ایفا می‌کنند. در‌صورت نبود هر‌یک از این قطعات، راندمان سیستم کاهش می‌یابد.
اصل کار سیستم پنوماتیک
عملکرد اصلی این سیستم، استفاده از هوای فشرده برای تولید انرژی است. به‌طوریکه با استفاده از فشار هوا و قطعات دیگر، یک روند تولید انرژی را ایجاد کرده است. از این سیستم در صنایع مختلف استفاده می‌شود.
تفاوت بین سیستم هیدرولیک و پنوماتیک
|
ویژگی |
سیستم هیدرولیک |
سیستم پنوماتیک |
|---|---|---|
|
نوع کاربرد |
برای انتقال نیرو و حرکت با دقت بالا |
برای انتقال نیرو و حرکت با سرعت و توان بالا |
|
توان تولیدی |
بالا |
متوسط |
|
دقت |
بالا |
پایین |
|
کنترل |
دقیق و پیچیده |
ساده |
|
سادگی استفاده |
کمتر |
بیشتر |
|
ایمنی |
کمتر |
بیشتر |
|
اولویت در انتخاب |
سرعت و دقت مد نظر است |
توان تولیدی و سرعت مد نظر است |
هر ۲ سیستم برای انتقال، رفت و برگشت نیرو مورد‌استفاده قرار می‌گیرند. این سیستم‌ها بدون‌استفاده از دنده یا تسمه، با فاصله‌ای زیاد از کمپرسور خود فعالیت می‌کنند. تفاوت این سیستم‌ها در توان تولیدی، دقت، کنترل سادگی استفاده و ایمنی است.
به‌عنوان مثال هنگامیکه توان تولیدی و سرعت بالا را نیاز داشته باشیم و دقت اهمیت نداشته باشد، سیستم‌های پنوماتیک ترجیح داده می‌شوند؛ اما هنگامیکه سرعت مد‌نظر قرار بگیرد، سیستم‌های هیدرولیکی در اولویت قرار می‌گیرند. دقت پایین یکی از معایب سیستم پنوماتیک محسوب می‌شود؛ اما در سادگی استفاده و ایمنی، ابزار‌های پنوماتیکی بهترین گزینه هستند.
تعمیر و نگهداری سیستم پنوماتیک
برای افزایش طول عمر این سیستم باید از آن به‌خوبی مراقبت کنید. یکی از معایب سیستم پنوماتیک، نفوذ گرد‌و‌غبار به داخل آن است؛ بنابراین بهتر است در فواصل زمانی معینی، منافذ فیلتر را به‌خوبی تمیز کنید. همچنین می‌توانید آن را تعویض کنید.
نکته دیگر این است که آب جمع شده در کاسه فیلتر را خالی کنید. برای این کار می‌توانید یکی از روش‌های دستی یا اتوماتیک را انتخاب کنید. این امر باید پیش از رسیدن آب به نقطه ماکزیمم انجام شود. در غیر‌این‌صورت، آب جمع شده در کاسه دوباره وارد مسیر هوای فشرده می‌شود.
کاربرد سیستم پنوماتیکی
بسیاری از افراد معتقد هستند که از این سیستم فقط در صنایع بزرگ استفاده می‌شود. این تفکر تا‌حدودی درست بوده اما نکته قابل‌توجه این است که این سیستم در برخی از فعالیت‌های روزمره نیز کاربرد دارد. امروزه پیستون‌هایی در تجهیزات ورزشی و پیانو‌ها استفاده می‌شوند که از پنوماتیک بهره می‌برند.
محدودیت استفاده از این سیستم که در گذشته یکی از معایب سیستم پنوماتیک محسوب می‌شد، امروزه از بین رفته است. به‌طوریکه از آن در سیستم‌های حمل‌و‌نقل، رستوران‌ها، بانک‌ها و سایر اماکن استفاده می‌شود. کاربرد گسترده این محصول برای اتوماتیک کردن فعالیت‌ها بوده که بازدهی خوبی داشته است.
درباره قیمت محصولات سوالی دارید؟
از طریق تماس با کارشناسان ما در ارتباط باشید .
نتیجه گیری
پنوماتیک یکی از انرژی‌هایی محسوب می‌شود که از‌گذشته تا‌کنون وجود داشته است. این سیستم مزایا بسیار زیادی دارد که موجب استفاده گسترده از آن شده است. برای مثال سیستم پنوماتیکی در شیلنگ پنوماتیک برای انتقال و کنترل نیرو با استفاده از هوای فشرده در ماشین‌ها و ابزارها استفاده می‌شود. این محصول علاوه‌بر اینکه از مزیت‌های فراوانی برخوردار است، معایبی هم دارد. معایب سیستم پنوماتیک، زیاد نیستند و امکان بر‌طرف کردن برخی از آن‌ها با رعایت نکات وجود دارد.
شرکت بازرگانی و مهندسی آراز فخر آذر
سوالات متداول
اجزای سیستم پنوماتیک شامل چه مواردی است ؟
اجزای سیستم پنوماتیک شامل سیلندرها، شیر پنوماتیک و اتصالات پنوماتیک می باشد.
معایب سیستم پنوماتیک چیست؟
از معایب سیستم پنوماتیک می توان به کاهش دقت، محدودیت در تحمل بار، تغییر سرعت و ایجاد هزینه‌های سنگین اشاره کرد.
بدون دیدگاه