علت افت فشار پمپ هیدرولیک
سیستمهای هیدرولیکی در بسیاری از صنایع نقش کلیدی دارند و عملکرد صحیح آنها به فشار مناسب پمپ وابسته است. افت فشار پمپ هیدرولیک یکی از مشکلات رایج در این سیستمها است که میتواند باعث کاهش کارایی، افزایش استهلاک تجهیزات و حتی خرابی کامل دستگاه شود. تشخیص درست علت افت فشار پمپ هیدرولیک و برطرف کردن آن، نقش مهمی در حفظ عملکرد بهینه سیستم دارد. علت افت فشار پمپ هیدرولیک میتواند ناشی از چندین عامل مختلف باشد که از مهمترین آنها میتوان به مشکلات در اجزای داخلی پمپ، نشتیها، کثیفی فیلترها و عوامل مشابه اشاره کرد. در ادامه دلایل مختلفی که باعث افت فشار پمپ هیدرولیک میشوند را بررسی میکنیم و روشهای تشخیص و حل این مشکل را توضیح خواهیم داد تا به کمک آن بتوانید بهترین استفاده را از این سیستم داشته باشید.
افت فشار پمپ هیدرولیک به چه معناست؟
پیش از بررسی علت افت فشار پمپ هیدرولیک، لازم است که با مفهوم دقیق افت فشار آشنا شویم. افت فشار در یک پمپ هیدرولیک به معنای کاهش سطح فشار مایع در سیستم است. این کاهش فشار میتواند باعث شود که عملکرد دستگاههای متصل به سیستم هیدرولیک دچار اختلال شود. فشار مناسب در یک سیستم هیدرولیکی برای تامین نیروی لازم جهت حرکت قطعات و اجرای فرآیندهای مکانیکی ضروری است. اگر فشار کمتر از حد استاندارد باشد، قطعات متحرک نمیتوانند به درستی عمل کنند و بازدهی سیستم کاهش مییابد.
افت فشار پمپ هیدرولیک، باعث کاهش راندمان سیستم خواهد شد و به همین جهت تشخیص دلیل و رفع به موقع آن بسیار مهم است.
نحوه تشخیص افت فشار پمپ هیدرولیک
برای درک بهتر علت افت فشار پمپ هیدرولیک، لازم است که با روش تشخیص این مشکل نیز آشنا شوید. برای تشخیص افت فشار پمپ هیدرولیک، روشهای مختلفی وجود دارد. یکی از مهمترین روشها، استفاده از مانومترهای فشار در نقاط مختلف سیستم است. با بررسی مقدار فشار در قسمتهای مختلف میتوان محل دقیق افت فشار را مشخص کرد. همچنین بررسی نشتیها، افزایش دمای روغن هیدرولیک، کاهش سرعت حرکت عملگرها و ایجاد صدای غیرعادی در پمپ نیز از نشانههای افت فشار است. بررسی دقیق سیستم و تجزیه و تحلیل دادههای مانومتر به شناسایی علت اصلی افت فشار کمک میکند.
۱۱ علت افت فشار پمپ هیدرولیک
افت فشار در سیستمهای هیدرولیکی میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد. از جمله مهمترین این دلایل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. کثیف شدن فیلتر
یکی از رایجترین مواردی که علت افت فشار پمپ هیدرولیک محسوب میشود، کثیف شدن فیلتر روغن هیدرولیک است. فیلتر هیدرولیک وظیفه جذب آلودگیها، ذرات فلزی و ناخالصیهای موجود در روغن را بر عهده دارند. با گذشت زمان این فیلترها دچار گرفتگی میشوند و عبور روغن هیدرولیک با مشکل مواجه میشود. این امر باعث کاهش جریان روغن در سیستم و در نتیجه افت فشار خواهد شد. تعویض یا تمیز کردن فیلترها در زمان مناسب میتواند از بروز این مشکل جلوگیری کند. همچنین زمانی که فیلترها به درستی عمل نکنند، ذرات معلق وارد اجزای داخلی پمپ و لولهها میشوند و باعث آسیب به این اجزا میگردند. به همین جهت نگهداری و تمیز نگه داشتن فیلترها به طور منظم میتواند از بروز این مشکل جلوگیری کند و به حفظ فشار مناسب در سیستم کمک کند.
۲. نامناسب بودن سایز لوله و یا شیر
یکی دیگر از مواردی که به عنوان علت افت فشار پمپ هیدرولیک شناخته میشود، سایز نامناسب لولهها یا شیرها است. اگر قطر لولهها یا شیرها به اندازه کافی بزرگ نباشد، مایع هیدرولیک نمیتواند به راحتی از سیستم عبور کند و جریان مطلوبی ایجاد نمیشود. این محدودیت در جریان میتواند فشار سیستم را کاهش دهد و باعث عملکرد نادرست پمپ شود. در سیستمهای هیدرولیک، لولهها و شیرها باید با دقت و مطابق با نیاز سیستم انتخاب شوند. اگر اندازه آنها کوچکتر از مقدار مورد نیاز باشد، افت فشار رخ خواهد داد و ممکن است پمپ مجبور شود که با فشار بیشتری کار کند تا جریان را از لولهها عبور دهد. این فشار اضافی میتواند باعث آسیب به پمپ و دیگر اجزای سیستم شود. به همین دلیل انتخاب اندازه مناسب لولهها و شیرها برای جلوگیری از افت فشار پمپ هیدرولیک بسیار مهم است.
نامناسب بودن سایز لوله و یا شیر میتواند باعث شود که پمپ هیدرولیک تحت فشار زیادی قرار بگیرد و کارایی خود را از دست بدهد.
۳. خراب شدن پمپ
یکی دیگر از موارد مهمی که به عنوان علت افت فشار پمپ هیدرولیک شناخته میشود، خرابی خود پمپ است. پمپ هیدرولیک وظیفه تامین فشار مناسب برای کل سیستم را بر عهده دارد. در صورت سایش پرهها، خرابی یاتاقانها، کاهش سطح روغن، ایجاد نشتی در بدنه و یا فرسودگی قطعات داخلی پمپ، عملکرد آن دچار مشکل میشود و فشار موردنیاز سیستم تامین نخواهد شد.
خرابی پمپ میتواند ناشی از عواملی مانند استفاده طولانیمدت بدون تعمیر و نگهداری مناسب، فشار زیاد یا نامناسب یا استفاده از مایعات هیدرولیک آلوده و نامناسب باشد. برای جلوگیری از این مشکل باید پمپ به طور منظم بازرسی شود و در صورت لزوم، قطعات آسیبدیده تعویض گردند. همچنین نگهداری منظم از پمپ و استفاده از مایعات هیدرولیک باکیفیت میتواند عمر مفید پمپ را افزایش دهد و از افت فشار پمپ هیدرولیک جلوگیری کند.
۴. خرابی فیلترها
علاوه بر کثیف شدن فیلترها، خرابی یا استفاده از فیلترهای بیکیفیت نیز میتواند علت افت فشار پمپ هیدرولیک باشد. فیلترهایی که ساختار ضعیفی دارند یا به درستی نصب نشدهاند، ممکن است به خوبی عمل نکنند و باعث انسداد جریان روغن شوند. همچنین در برخی موارد استفاده از فیلترهایی که افت فشار داخلی بالایی دارند، خود میتواند عاملی برای کاهش فشار سیستم باشد. انتخاب فیلترهای استاندارد و بررسی منظم وضعیت آنها میتواند مانع از بروز این مشکل شود.
خرابی فیلترهای پمپ هیدرولیک مشکل شایعی نیست؛ اما در صورت بروز باعث افت فشار این سیستم خواهد شد.
۵. بروز نشتی در سیستم
نشتی در سیستم هیدرولیک یکی از مهمترین دلایل افت فشار پمپ هیدرولیک است. نشتیها میتوانند در بخشهای مختلف سیستم از جمله اتصالات، لولهها، شیلنگها، سیلها و حتی بدنه پمپ رخ دهند. نشتی باعث میشود که بخشی از روغن هیدرولیک از سیستم خارج شود و فشار داخلی کاهش یابد. این مشکل میتواند تدریجی باشد و به مرور زمان افت فشار بیشتری ایجاد کند. تشخیص نشتی معمولا با بررسی رد روغن روی قطعات، کاهش سطح مایع در مخزن و کاهش قدرت عملکرد سیستم امکانپذیر است. در موارد شدید، نشتی میتواند باعث ایجاد حبابهای هوا در روغن شود که مشکل را دوچندان خواهد کرد. برای جلوگیری از این وضعیت، بازرسی منظم سیستم، استفاده از اتصالات محکم و تعویض قطعات فرسوده ضروری است.
۶. کاهش میزان مایع هیدرولیک
همانطور که تاکنون متوجه شدید، سطح مایع هیدرولیک در مخزن نقش مهمی در حفظ فشار مناسب سیستم دارد. اگر سطح روغن از حد استاندارد پایینتر بیاید، پمپ قادر نخواهد بود مقدار کافی از مایع را مکش کند و در نتیجه فشار خروجی کاهش پیدا میکند. عواملی که باعث کاهش روغن هیدرولیک میشوند شامل نشتی، تبخیر، جذب آلودگی و عدم تامین روغن در زمان مناسب هستند. اگر علت افت فشار پمپ هیدرولیک مربوط به مایع هیدرولیک باشد، استفاده از روغن مناسب با ویسکوزیته استاندارد، بررسی سطح مخزن و پر کردن آن در صورت نیاز، میتواند از بروز این مشکل جلوگیری کند. همچنین در صورت وجود نشتی، باید منبع نشتی را پیدا کرده و آن را برطرف کرد.
۷. وجود هوا در سیستم هیدرولیک
هوای محبوس در سیستم هیدرولیک یکی دیگر از دلایل رایج افت فشار پمپ هیدرولیک است. وجود حبابهای هوا باعث میشود که جریان مایع به درستی برقرار نشود و فشار یکنواختی در سیستم وجود نداشته باشد. هوای محبوس میتواند از طریق نشتیها، ورود مایع از سطح پایین مخزن و یا هنگام تعویض روغن وارد سیستم شود. این مسئله میتواند باعث ایجاد کاهش بازده سیستم، افزایش دمای روغن، ایجاد صدای غیرعادی در پمپ و حتی خرابی قطعات داخلی شود. برای رفع این مشکل باید سیستم را هواگیری کرد. این کار معمولا با باز کردن یک شیر تخلیه و اجازه دادن به خروج هوای محبوس انجام میشود. همچنین استفاده از روغن مناسب و پر کردن مخزن به روش استاندارد از ورود هوا جلوگیری میکند.
وجود هوا در سیستم هیدرولیک میتواند باعث افت فشار سیستم شده و حتی عملکرد کلی سیستم را به شکل چشمگیری تحت تاثیر قرار دهد.
۸. فرسودگی و خرابی قطعات
قطعات مختلف سیستم هیدرولیک، مانند پمپ، شیرهای کنترلی، سیلندرها و اتصالات، به مرور زمان دچار فرسودگی میشوند. این فرسودگی باعث کاهش عملکرد قطعات شده و در نتیجه میتواند علت افت فشار پمپ هیدرولیک شود. یکی از دلایل اصلی خرابی قطعات، آلودگی روغن هیدرولیک است. ذرات معلق و ناخالصیها میتوانند باعث خوردگی و سایش قطعات داخلی شوند. همچنین کارکرد مداوم در شرایط سخت و عدم سرویسدهی مناسب، منجر به استهلاک زودرس قطعات خواهد شد. برای جلوگیری از این مشکل باید قطعات سیستم به صورت دورهای بررسی شوند و در صورت لزوم، تعویض گردند. همچنین تعویض به موقع روغن و استفاده از فیلترهای باکیفیت، طول عمر قطعات را افزایش میدهد.
۹. پایین بودن دور محرک پمپ هیدرولیک
دور موتور پمپ تاثیر مستقیم بر فشار خروجی آن دارد. اگر دور موتور از حد استاندارد کمتر باشد، مقدار جریان تولیدشده توسط پمپ کاهش یافته و فشار افت میکند. دلایل پایین بودن دور پمپ میتواند شامل اشکالات الکتریکی در موتور، تنظیمات اشتباه و یا خرابی در سیستم کنترل سرعت باشد. در برخی موارد کاهش ولتاژ ورودی یا خرابی قطعات داخلی موتور نیز میتواند باعث افت سرعت موتور و در نتیجه کاهش فشار شود. برای رفع این مشکل باید دور موتور بررسی شود و در صورت نیاز تنظیمات اصلاح گردد.
۱۰. بروز مشکل در سیستم الکتریکی
آخرین علت افت فشار پمپ هیدرولیکی میتواند مربوط به سیستم الکتریکی باشد. سیستمهای هیدرولیکی معمولا به یک موتور الکتریکی وابسته هستند که وظیفه تأمین نیروی چرخشی پمپ را بر عهده دارد. اگر در مدار برقرسانی مشکلی وجود داشته باشد، عملکرد پمپ دچار اختلال شده و فشار کاهش مییابد. مشکلاتی که در سیستم الکتریکی میتوانند باعث افت فشار شوند شامل ضعف در اتصالات، کاهش ولتاژ، خرابی در کنتاکتور یا رلههای کنترلی و فرسودگی سیمپیچهای موتور میشود. در برخی موارد، اتصال نادرست تابلو برق به پمپ یا خرابی اینورتر نیز میتواند بر عملکرد سیستم تأثیر منفی بگذارد.
علاوه بر این، افزایش دمای بیش از حد در سیستم هیدرولیک نیز ممکن است عملکرد پمپ را مختل کند. به همین دلیل، استفاده از خنک کن روغن هیدرولیک برای جلوگیری از افزایش دما و حفظ راندمان سیستم ضروری است. برای جلوگیری از بروز این مشکلات، باید سیستم برقرسانی و خنککنندهها بهطور منظم بررسی و تست شوند. همچنین در صورت مشاهده افت توان الکتریکی، صدای غیرعادی از موتور یا قطع و وصل شدن پمپ، باید عیبیابی و تعمیرات لازم انجام شود.
بروز مشکل در سیستم الکتریکی پمپ هیدرولیک میتواند زمینه را برای افت فشار کل سیستم مهیا سازد.
۱۱. فشار بیش از حد مورد نیاز
فشار بیش از حد مورد نیاز در سیستم هیدرولیک یکی دیگر از مواردی هستند که به عنوان علت افت فشار پمپ هیدرولیک شناخته میشوند. هر سیستم هیدرولیک برای عملکرد بهینه باید در فشار مشخصی عمل کند. افزایش فشار در سیستم میتواند به دلایلی مانند تنظیم نادرست شیرهای اطمینان، فشار بالا در لولهها یا خرابی در اجزای فشارسنج ایجاد شود. وقتی فشار در سیستم هیدرولیک از حد مجاز فراتر رود، میتواند به اجزای داخلی پمپ و سایر قسمتها آسیب بزند. این فشار بیش از حد میتواند منجر به افزایش اصطکاک در سیستم، آسیب به اجزای هیدرولیک و کاهش کارایی پمپ شود. همچنین فشار بیش از حد باعث ایجاد گرمای اضافی در سیستم و افزایش مصرف انرژی میشود. برای جلوگیری از این مشکل سیستم باید به طور دقیق تنظیم شده و در صورت نیاز، شیرهای اطمینان هم باید مورد بررسی قرار گیرند.
چگونه افت فشار پمپ هیدرولیک را تشخیص دهیم؟
تشخیص علت افت فشار پمپ هیدرولیک به دقت و توجه نیاز دارد. معمولا اولین نشانههای کاهش فشار شامل کاهش عملکرد سیستم و صداهای غیرعادی از پمپ میشود. یکی از سادهترین روشها برای تشخیص افت فشار، استفاده از فشارسنج است که میتواند فشار داخل سیستم هیدرولیک را نشان دهد. در صورتی که فشار به میزان قابل توجهی کاهش یابد، میتوان به احتمال زیاد به افت فشار پمپ هیدرولیک پی برد.
از دیگر علائم افت فشار میتوان به کاهش سرعت عمل سیستم، لرزشهای غیرمعمول و افزایش دمای سیستم اشاره کرد. در صورتی که هر یک از این موارد برای سیستم مورد استفاده شما وجود داشت، باید سیستم هیدرولیک را مورد بررسی دقیق قرار دهید. همچنین ممکن است لازم باشد که قطعات مختلف سیستم مانند پمپ، فیلترها، لولهها و اتصالات برای شناسایی مشکلات احتمالی بازرسی شوند.
بهترین راه برای تشخیص افت فشار پمپ هیدرولیک، استفاده از فشارسنج است که نتایج دقیقی ارائه میکند.
مشکلات ناشی از افت فشار پمپ هیدرولیک
فارغ از اینکه علت افت فشار پمپ هیدرولیک، این مشکل میتواند مشکلات متعدد دیگری را نیز به همراه داشته باشد. یکی از مهمترین اثرات آن، کاهش قدرت خروجی سیستم هیدرولیک است که موجب عملکرد نامطلوب تجهیزات میشود. همچنین افت فشار میتواند باعث افزایش استهلاک قطعات متحرک، بالا رفتن دمای سیستم، ایجاد لرزش در پمپ و در نهایت خرابی کلی سیستم شود. از دیگر مشکلات ناشی از افت فشار میتوان به کاهش دقت در عملکرد سیستمهای حساس مانند دستگاههای CNC و ماشینآلات صنعتی اشاره کرد. به همین جهت بسیار مهم است که پس از بروز این مشکل، شما به سرعت علت آن را شناسایی نموده و برای رفع آن اقدام کنید.
جلوگیری از افت فشار پمپ هیدرولیک
برای جلوگیری از بروز افت فشار پمپ هیدرولیک، باید یک برنامه نگهداری و بازرسی منظم برای سیستم اجرا شود. برخی از اقداماتی که میتوانند از افت فشار جلوگیری کنند شامل موارد زیر هستند:
- بررسی نشتیهای سیستم و تعمیر آنها برای جلوگیری از کاهش فشار
- هواگیری سیستم به صورت منظم برای جلوگیری از تشکیل حبابهای هوا
- بررسی و تعویض به موقع فیلترها برای جلوگیری از انسداد مسیرهای روغن
- سرویس دورهای پمپ و قطعات دیگر برای جلوگیری از فرسودگی و خرابی زودرس
- کنترل سطح مایع هیدرولیک و استفاده از روغن استاندارد برای حفظ عملکرد مناسب
- بررسی وضعیت موتور الکتریکی و تامین ولتاژ مناسب برای جلوگیری از کاهش توان پمپ
انجام این اقدامات به افزایش طول عمر سیستم هیدرولیک، کاهش هزینههای تعمیرات و جلوگیری از خرابیهای ناگهانی کمک میکند.
روشهای رفع افت فشار پمپ هیدرولیک
برای رفع افت فشار پمپ هیدرولیک، باید ابتدا علت اصلی این مشکل شناسایی شود. اگر علت افت فشار پمپ هیدرولیک کثیفی فیلترها باشد، باید فیلترها تمیز یا تعویض شوند. اگر نشتیها عامل افت فشار باشند، باید قسمتهای مختلف سیستم برای شناسایی و تعمیر نشتیها بررسی شوند. در صورتی که مشکل به دلیل سایز نامناسب لولهها یا شیرها باشد، باید لولهها یا شیرهای جدید و با اندازه مناسب نصب شوند.
در برخی مواقع ممکن است مشکل به دلیل خرابی پمپ باشد که در این صورت تعمیر یا تعویض پمپ ضروری است. همچنین برای جلوگیری از مشکلات بیشتر باید سطح مایع هیدرولیک به طور مرتب بررسی شود و در صورت نیاز، مایع به سیستم اضافه شود. در برخی موارد که مشکلات الکتریکی باعث افت فشار شده باشد، بررسی سیستم الکتریکی و تعمیر موتور یا سایر اجزا ضروری است. در نهایت تمامی قطعات سیستم هیدرولیک باید به طور منظم بازرسی و نگهداری شوند تا از بروز مشکلات جدی برای این سیستم جلوگیری شود.
برای حل مشکل افت فشار پمپ هیدرولیک، باید ابتدا دلیل اصلی بروز این مشکل مشخص گردد تا از روشی متناسب با آن استفاده شود.
جمع بندی
علت افت فشار پمپ هیدرولیک میتواند به عوامل مختلفی مانند کثیف شدن فیلترها، نامناسب بودن سایز لولهها و شیرها، خرابی پمپ، مشکلات در عملکرد فیلترهای هیدرولیکی، کاهش سطح روغن، وجود هوا، خرابی قطعات، پایین بودن دور پمپ و مشکلات الکتریکی مربوط باشد. افت فشار باعث کاهش کارایی سیستم، افزایش استهلاک قطعات و کاهش طول عمر دستگاهها میشود. تشخیص به موقع مشکلات و انجام سرویسهای دورهای، نقش مهمی در حفظ فشار مناسب و عملکرد بهینه سیستم هیدرولیک دارد. برای جلوگیری از بروز این مشکل نیز بررسی منظم اجزای سیستم، تعویض به موقع فیلترها، کنترل نشتیها و تنظیم صحیح پمپ و موتور الکتریکی ضروری است. با رعایت این نکات فشار سیستم در سطح بهینه حفظ شده و عملکرد بهتری خواهد داشت.
سوالات متداول
چگونه میتوان نشتی در سیستم هیدرولیک را تشخیص داد؟
برای تشخیص نشتی میتوان از بررسی سطح روغن در مخزن، مشاهده روغن روی قطعات و کاهش فشار در مانومترها استفاده کرد. در صورت مشاهده نشتی، باید منبع آن را پیدا و تعمیر کرد.
چرا وجود هوا در سیستم هیدرولیک باعث افت فشار میشود؟
حبابهای هوا جریان مایع را مختل کرده و باعث ایجاد نوسان در فشار خروجی میشوند. این مشکل معمولا با هواگیری سیستم قابل حل است.
آیا نوع روغن هیدرولیک روی افت فشار تاثیر دارد؟
بله. استفاده از روغن با ویسکوزیته نامناسب میتواند باعث کاهش فشار و عملکرد نامطلوب سیستم شود. همیشه باید از روغن توصیهشده توسط سازنده استفاده کرد.
چه عواملی باعث کاهش دور پمپ هیدرولیک میشوند؟
کاهش ولتاژ، خرابی موتور، مشکلات در تابلو برق و فرسودگی قطعات داخلی میتوانند باعث افت سرعت و کاهش فشار خروجی پمپ شوند.
چگونه میتوان از افت فشار پمپ هیدرولیک جلوگیری کرد؟
با بازرسی منظم، تعویض فیلترها، کنترل نشتی، بررسی سطح روغن و تنظیم صحیح سیستم الکتریکی میتوان از افت فشار جلوگیری کرد.